W trakcie swojego posiedzenia w dniu 25 września 2014 r. Senat przyjął z 12 poprawkami nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany mają doprowadzić do implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej (Dz. U. UE L z dnia 4 kwietnia 2011 r.). Dyrektywa pozwala na uzyskanie refundacji kosztów związanych z uzyskaniem opieki zdrowotnej na terenie innych państw członkowskich UE w ramach publicznego systemu ubezpieczenia, któremu podlega pacjent. Ustawa ma wejść w życie z opóźnieniem, bowiem państwa unijne miały dostosować przepisy krajowe do dyrektywy do dnia 25 października 2013 r.

            Poprawki wprowadzone przez Senat umożliwiają m. in. uzyskanie zwrotu kosztów świadczeń udzielonych w czasie przed wejściem w życie ustawy umożliwiającej refundację bez obowiązku uzyskania uprzedniej zgody odpowiedniego oddziału NFZ.

            Doprecyzowaniu uległy także  zasady zwrotu kosztów opieki medycznej w sytuacji leczenia w ramach programu lekowego, jeżeli zajdą okoliczności uzasadniające wyłączenie pacjenta z programu. Nie będzie także obligatoryjnie wymagane poświadczenie dokumentacji leczenia za granicą za zgodność z oryginałem, co ma znacznie uprościć proces starania się o refundację.

            Jedna z senackich poprawek zakłada także wprowadzenie wyraźnego rozróżnienia uprawnień pacjentów wynikających z regulacji dyrektywy transgranicznej i rozporządzenia dotyczącego przepisów o koordynacji. Regulacje prawne podjęte w celu implementacji dyrektywy mają także objąć ustawy odnoszące się do zawodów medycznych poprzez wprowadzenie do nich powinność udostępniania przez samorządy zawodowe na wniosek organów innych państw informacji o prawie wykonywania zawodu medycznego.

            Zaznaczyć należy, że zwroty będą przysługiwać tylko do takiej kwot, na jaką dane świadczenie wyceniane jest w Polsce. Refundacja nie będzie przysługiwać w przypadku kosztów poniesionych na szczepienia ochronne, przeszczepy tkanek, komórek lub narządów oraz opiekę długoterminową. W przypadku świadczeń, które wymagać będą pozostania przez pacjenta na noc w szpitalu, wymagana będzie zgoda dyrektora odpowiedniego oddziału NFZ. Zwrot bez uprzedniego ubiegania się o zgodę będzie możliwy zatem jedynie w przypadku tzw. zabiegów jednodniowych.

            - Ponadto pacjent sam poniesie koszty podróży, ewentualnego noclegu w hotelu, a NFZ zwróci tylko koszt, na jaki dane świadczenie jest wycenione w Polsce. Jeżeli to świadczenie będzie za granicą droższe, wówczas pacjent pokryje różnicę. Sumując wszystkie koszty może się okazać, że na takie leczenie będzie decydowało się niewiele osób – zaznaczył wiceminister zdrowia Sławomir Neumann.

            Ustanowiona ma zostać także roczna kwota limitu zwrotu kosztów opieki medycznej, po którego wyczerpaniu pacjent będzie musiał czekać na przyznanie refundacji do końca stycznia kolejnego roku.

Artur Nowak-Far, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz Tadeusz Jędrzejczyk, Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podpisali 25 września 2014 r. porozumienie w sprawie ścisłej współpracy dotyczącej informowania pacjentów o leczeniu za granicą. Efektem podjętej współpracy ma być zwiększenie wiedzy Polaków na temat przepisów unijnych dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w obszarze świadczeń zdrowotnych.

            - Ważną funkcją państwa jest zapewnienie obywatelowi dobrej opieki za granicą, a wiedza o systemie zabezpieczeń społecznych w Unii Europejskiej jest niezbędna, aby można z niego efektywnie korzystać – powiedział podczas podpisywania porozumienia Artur Nowak-Far. Porozumienie zakłada wspólne działania informacyjne na temat możliwości korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej dla obywateli naszego kraju przebywających, zamieszkujących lub pracujących w państwach członkowskich UE i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Osoby zatrudnione w Narodowym Funduszu Zdrowia mają informować i szkolić polskich pacjentów w krajach UE odnośnie uprawnień do leczenia, MSZ natomiast, poprzez placówki dyplomatyczne, ma w ramach współpracy zapewnić wsparcie na poziomie organizacyjnym i logistycznym.

            MSZ od lat podejmuje działania mające na celu usprawnienie kontaktów z urzędami i instytucjami w obcych państwach, a także zagwarantowanie obywatelom naszego kraju wiedzy o ich prawach i obowiązkach w związku z nasilającymi się w ostatnim 10-leciu wyjazdami Polaków do krajów członkowskich.

            - Chodzi o to, żeby pacjenci zwracając się do konsula mieli możliwość wsparcia technicznego. My przygotowujemy informacje i wskazujemy, na co zwrócić uwagę. Pokazujemy, że te systemy są różne od naszych. Chcemy tę wiedzę na bieżąco wymieniać z przedstawicielami ambasad i konsulatów w krajach Unii Europejskiej - powiedział  Tadeusz Jędrzejczyk.